Gazze savaşının başlamasından 15 ay sonra, İsrail ile HAMAS ateşkes konusunda anlaşmaya vardı. Ateşkes sürecini değerlendiren Uluslararası İlişkiler Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Geriye kalan rehinelerin serbest bırakılması, İsrail birliklerinin tamamen geri çekilmesi ve 'sürdürülebilir barışın yeniden tesis edilmesi' anlamına gelen ikinci aşama 16. gün başlayacak. Üçüncü ve son aşama ise, Gazze'nin yeniden inşasını ve kalan rehinelerin cesetlerinin iadesini içermektedir. Yeniden inşa süreci yıllar sürebilir.” dedi.
46 bin 800’den fazla Filistinlinin hayatını kaybettiğini belirten Arslan, HAMAS’ın 7 Ekim 2023'te düzenlediği Aksa Tufanı operasyonunun Filistin sorununu yeniden dünya gündemine taşıma amacı taşıdığını ifade etti. Bu operasyon sırasında yaklaşık bin 200 kişi hayatını kaybetti, 251 kişi rehine olarak alındı. İsrail, bu sürece hava ve kara operasyonlarıyla yanıt verirken, Gazze’ye yönelik geniş çapta bir işgal başlatıldı.
21 Kasım 2023’te ABD, Mısır ve Katar'ın girişimleriyle başlayan ateşkes sürecinde, HAMAS 105 rehineyi serbest bırakırken, İsrail hapishanelerinde tutulan 240 Filistinliyi salıverdi. Ancak bu süreçte taraflar birbirlerini ihlal ile suçladı. Ardından, 31 Mayıs 2024'te ABD Başkanı Joe Biden, rehinelerin takasını ve kalıcı ateşkesi öngören üç aşamalı bir plan sundu. BM Güvenlik Konseyi, 10 Haziran 2024’te bu planı destekledi.
Ancak, 31 Temmuz 2024'te HAMAS'ın siyasi lideri İsmail Haniye'nin İsrail tarafından suikasta uğrayarak öldürülmesi görüşmeleri duraklattı. 17 Ekim 2024'te HAMAS lideri Yahya Sinwar da öldürüldü. Bu gelişmelere rağmen, 13 Ocak 2025'te Biden ve İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki telefon görüşmesinin ardından, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, anlaşmanın yakın olduğunu duyurdu. Nihayet 15 Ocak 2025'te ateşkes anlaşması, Katar Başbakanı Mohammed bin Abdulrahman Al Thani ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından açıklandı ve İsrail kabinesi 17 Ocak 2025'te onayladı. Ateşkes, 19 Ocak 2025 saat 08.30 itibariyle yürülüğe girdi.
Anlaşma üç aşamalı bir plandan oluşmaktadır. Altı hafta sürecek ilk aşamada, HAMAS, Gazze’de tutulan 33 rehineyi serbest bırakacak, karşılığında İsrail hapishanelerinden bin 900'den fazla Filistinli mahkum salıverilecek. Yedinci gün itibariyle İsrail ordusu Gazze’den çekilmeye başlayacak ve kuzey Gazze sakinleri evlerine dönebilecek. İkinci aşama ise, 16. gün itibariyle geriye kalan rehinelerin bırakılması ve İsrail birliklerinin tam olarak geri çekilmesiyle ilgili müzakereleri kapsayacak. Son aşama ise, Gazze’nin yeniden inşası ve kalan rehinelerin cenazelerinin iadesini içerecektir.
Doç. Dr. Arslan, "Bu sürecin yıllar sürebileceğini" belirterek, Türkiye’nin ateşkesin ilk iki aşamasından ziyade, Gazze’nin yeniden inşasında sorumluluk alabileceğini ifade etti. Ayrıca, Türkiye'nin, Filistinlileri İsrail'in varlığını tanımaya ikna etmeye yönelik çaba sarf edebileceğini ve bölgede kalıcı barış için yeni bir Ortadoğu Paktı'ının oluşturulmasını önerebileceğini belirtti.
